به نقل از «ایکنا»

ساده‌نویسی در «شمس» ساده‌انگاری نبوده است/ از دیوار بلند تفسیر مورچه‌وار پیش می‌رفتم

تاریخ انتشار: ۲ دی ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۲۰۶۹۸۲۲

به گزارش ایکنا؛ تفاسیر زیادی از قرآن کریم در طول تاریخ به قلم علمای مسلمان اعم از شیعه و سنی به زبان‌های فارسی و عربی نگاشته و منتشر شده است که از جمله تفاسیر شیعی به زبان فارسی می‌توان به تفسیر «نمونه» اثر آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی، تفسیر «تسنیم» آیت‌الله عبدالله جوادی آملی، تفسیر «نور» حجت‌الاسلام والمسلمین محسن قرائتی، «پرتوی از قرآن» آیت‌الله سیدمحمود طالقانی، تفسیر «مشکاة» محمد علی انصاری و تلخیص تفسیر «منهج الصادقین» اثر آیت‌الله مولی فتح الله کاشانی اشاره کرد؛ تفسیر «المیزان» سید محمد حسین طباطبایی، «البیان فی تفسیر القرآن» آیت‌الله سید ابوالقاسم خوئی و تفسیر «التبیان» شیخ طوسی نیز در زمره تفاسیر شیعی عربی است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

«جامع البیان فی تفسیر القرآن» معروف به تفسیر طبری اثر ابوجعفر محمد بن جرير طبرى، «الکشاف» ابوالقاسم محمود بن عمر زمخشری خوارزمی، «مفاتیح الغیب» یا تفسیر کبیر تألیف محمد بن عمر بن حسین بن حسن بن علی معروف به امام فخر رازی، «غرائب القرآن» معروف به تفسیر نیشابوری، «کشف الاسرار وعُدَة الابرار» نوشته ابوالفضل رشید الدین میبدی در دهه ۵۲۰ قمری به زبان فارسی و در 10 جلد(تقریرات درس خواجه عبدالله انصاری)، «انوار التنزیل و اسرار التأویل» معروف به تفسیر بیضاوی، تفسیر «جلالین» نوشته جلال الدین محلی و شاگردش جلال الدین سیوطی و تفسیر «ابن کثیر»(القرآن العظیم) تأليف عمادالدين اسماعيل بن عمر بن كثير دمشقى (متوفى 774ق) نیز از تفاسیر علمای اهل تسنن به شمار می‌آید.

تازه‌ترین تفسیر کامل قرآن که می‌توان گفت در دهه اخیر بی سابقه بوده، تفسیر «شمس» است؛ حجت‌الاسلام والمسلمین مصطفی بروجردی که ‌اکنون سفیر ایران در تونس است؛ 11 سال پیش قلم به قرآن آراسته کرد و تفسیری نو از کلام وحی نوشت که «شمس» نام گرفت، این اثر ماندگار 25 آذرماه 97 هم‌زمان با سالروز ولادت امام حسن عسکری(ع) در خبرگزاری ایکنا رونمایی شد.

شمس 10 جلد است و 9 شهر ایران شامل مشهد، قم، تهران، اصفهان، شیراز، یزد، بروجرد، نوشهر و ساری و 14 شهر خارجی مکه، مدینه و جده در عربستان، رم(پایتخت ایتالیا)، توکیو(پایتخت ژاپن)، مانیل(پایتخت فیلیپین)، آکرا(پایتخت غنا در غرب آفریقا)، تونس، پرتوریا در آفریقای جنوبی، دوحه(پایتخت قطر)، باکو در جمهوری آذربایجان، داکار(پایتخت سنگال)، کوالالامپور در مالزی و بیروت(پایتخت لبنان)، تألیف این تفسیر را به خود دیده است

شمس 10 جلد است و 9 شهر ایران شامل مشهد، قم، تهران، اصفهان، شیراز، یزد، بروجرد، نوشهر و ساری و 14 شهر خارجی مکه، مدینه و جده در عربستان، رم(پایتخت ایتالیا)، توکیو(پایتخت ژاپن)، مانیل(پایتخت فیلیپین)، آکرا(پایتخت غنا در غرب آفریقا)، تونس، پرتوریا در آفریقای جنوبی، دوحه(پایتخت قطر)، باکو در جمهوری آذربایجان، داکار(پایتخت سنگال)، کوالالامپور در مالزی و بیروت(پایتخت لبنان) در زمان اقامت مصطفی بروجردی در این شهرها، تألیف این تفسیر را به خود دیده است.

نگارش اولیه این تفسیر از اول مرداد 1386 آغاز شد و در 28 اسفندماه 1395 برابر با بیستم جمادی‌الثانی 1438 هجری قمری و مصادف با شب میلاد حضرت زهرا(س) در شهر «طبرقه»(Tabarca) تونس به پایان رسید.

پس از آن ویرایش اثر آغاز شد که بیش از یک سال طول کشید. پس از تصحیح و بازنگری‌های لازم، از شش ماه پیش کار چاپ آغاز شد و سرانجام در بیستم آذرماه امسال این تفسیر به همت مؤسسه انتشاراتی «بوستان کتاب» به زیور طبع آراسته شد.

ایکنا برای آشنایی بیشتر با روند نگارش تفسیر شمس با صاحب اثر گفت‌وگویی انجام داده است که در دو بخش منتشر خواهد شد و اکنون بخش نخست آن تقدیم می‌گردد:

جناب بروجردی انگیزه شما از نوشتن تفسیر قرآن چه بود؟ چگونه شد که در این راه گام برداشتید؟

واقعیت این است که من در یک خانواده مذهبی پرورش یافته بودم، از همان اوان کودکی با قرآن انس داشتم، مادرم معلم قرآن و پدرم مفسر قرآن بود، از دوران خردسالی این دو بزرگوار، من و دیگر خواهران و برادرانم را با فضای قرآن آشنا کردند، آرزوی من همیشه این بود که حافظ قرآن باشم که متأسفانه تاکنون ناکام مانده‌ام و نتوانسته‌ام حافظ کل قرآن شوم، آرزوی دیگرم این بود علاوه بر روخوانی کلام وحی، توان فهم و درک معارف و مفاهیم بسیار والای قرآن را بیابم.

یادم هست در کتابخانه پدرم، حدود 70 دوره تفسیر وجود داشت و من همیشه علاقه داشتم قبل از این که وارد فضای طلبگی شوم، با این تفاسیر آشنا شده و از آن‌ها استفاده کنم، لذت می‌بردم وقتی می‌دیدم که پدرم ساعت‌ها وقت خود را برای فهم آیات صرف می‌کند. من فکر می‌کنم هر مسلمانی که با فرهنگ قرآن رشد یافته است، این آرزو را دارد که روزی به فهم و درک قرآن کریم، برسد و بی تردید، آشناشدن با تفسیر، یکی از راه‌های ورود به ساحت قرآن کریم است.

حجت‌الاسلام والمسلمین قرائتی (رئیس ستاد اقامه نماز) در این راه مشوقم بود و جرقه کار به پیشنهاد ایشان زده شد، من در مقدمه کتاب از نقش ایشان گفته و قدردانشان بوده‌ام.

از حجت‌الاسلام والمسلمین محسن قرائتی به عنوان مشوق و پیشنهاد دهنده کار سخن گفتید، در این باره توضیح بیشتری می‌فرمایید.

سال‌ها قبل از این که کار تفسیر را آغاز کنم، این انگیزه در من وجود داشت که مقالاتی به طور پراکنده درباره قرآن بنویسم که در برخی همایش‌ها ارائه شده است. به طور پراکنده تفسیرهای مختصری را نوشته بودم؛ اما در جاهایی برای خودم مسأله حل نمی‌شد و متوقف شده بودم تا اینکه در نیمه خرداد 1386 سفری به یکی از کشورها داشتم و خداوند توفیق داد که دو روزی در محضر حجت‌الاسلام والمسلمین قرائتی باشم، ایشان پس از صحبت‌های اولیه استخاره‌ای گرفتند و به من پیشنهاد نوشتن تفسیر را دادند، من مشکلات کار را برایشان توضیح داده و گفتم گاهی اوقات ممکن است که آدم خودش نتواند به فهمی از آیه برسد و اگر این گونه باشد ممکن است نتواند برای خواننده هم آن را شرح و توضیح دهد، ایشان گفتند «اگر احیانا به هر دلیلی در فهم آیه‌ای به مشکل رسیدی، عبور کن و متوقف نشو، بعدا می‌توانی برگردی و با مشورت افراد مختلف مشکل را حل کنی».

این پیشنهاد انگیزه‌ای برای کار شد و پس از آن در مأموریتی کاری، نماینده و سفیر ایران در سازمان همکاری اسلامی که در آن زمان، سازمان کنفرانس اسلامی نام داشت، شده و در جده اقامت گزیدم، پس از حضور در جده، از اول مرداد 1386 کار را آغاز کردم و خوشبختانه به لطف و عنایت الهی تا پایان کار هیچ اشکالی پیش نیامد که کارم متوقف شود و مجبور شوم از آیه‌ای عبور کنم و تفسیر آن را برای بعد بگذارم.البته از دیوار بلند تفسیر بسیار مورچه وار پیش می‌رفتم و سعی داشتم هیچ شتابی در کار نداشته باشم، برخی دوستان که در جریان این تفسیر بودند پیشنهاداتی داشتند، مثلا می‌گفتند به صورت «جلد جلد» تفسیر را منتشر کن؛ اما من در پاسخ می‌گفتم هیچ عجله‌ای ندارم و این کار باید تا آخر نوشته شود؛ چندین بار مرور و اشتباهاتش گرفته شود، برخی دوستان پیشنهادشان این بود که به جای آهستگی، با شتاب بیشتری کار انجام شده و دو یا سه ساله پایان پذیرد؛ اما من چون کار را کاری قرآنی می‌دانستم، معتقد بودم هر چقدر وسواس و دقت بیشتری داشته باشم، شاید خطاها کمتر شده و متن منقح‌تری عرضه شود؛ به همین دلیل در برابر پیشنهادات مقاومت کردم و تا کار به پایان نرسید و چندین بار مرور نشد، حاضر به انتشار اثر نشدم.

هر چقدر هم می‌نوشتم، به دوستان و عزیزانم همچون همسر بزرگوارم و فرزندانم می‌دادم تا بخوانند و نظرشان را به من بگویند که اگر در جایی بد نوشته شده یا مطالب کم یا زیاد آمده، یا احیانا نکاتی از قلم افتاده است، به من یادآوری شود

در طول این مدت هر چقدر هم می‌نوشتم، به دوستان و عزیزانم همچون همسر بزرگوارم و فرزندانم می‌دادم تا بخوانند و نظرشان را به من بگویند که اگر در جایی بد نوشته شده یا مطالب کم یا زیاد آمده، یا احیانا نکاتی از قلم افتاده است، به من یادآوری شود، من هم اگر می‌دیدم نکته‌ای هست، مورد بررسی قرار می‌دادم و اگر به جا بود، حتما اعمال می‌کردم. خودم نیز متن را بازخوانی می‌کردم و اگر گاهی مطلبی بود که نمی‌پسندیدم، آن را تغییر می‌دادم، بارها و بارها متن ویراستاری شد و من امیدوارم این اثر که پس از تلاشی چندین ساله درآمده است، حداقل رضایت تعدادی از خوانندگان عزیزی را که علاقمند به مباحث قرآنی هستند، جلب کند.

از خانواده گفتید و همسر و فرزندانتان که در این مسیر، با شما همراهی می‌کردند، شما چند فرزند دارید و خانواده به چه شکل با شما همراه بودند؟

خداوند متعال به من سه فرزند به نام‌های علی، فاطمه و احسان عنایت کرده است که فرزند بزرگم علی، اکنون 35 سال دارد و مهندس و فارغ التحصیل دانشگاه شهید بهشتی است؛ هر چند تحصیلات رسمی حوزوی ندارد، اما از کودکی با معارف دینی آشنا و علاقمند به این معارف بوده است و آن را دنبال می‌کرد. فرزند دومم دختر است که فوق لیسانس فلسفه دین از دانشگاه علامه طباطبایی است، فرزند سومم احسان هم طلبه است و در قم درس می‌خواند، ایشان هم با ایده‌هایی که می‌داد، خیلی برای این کار زحمت کشید. اینها خوانندگان کتاب‌های من و تفسیر قرآنم بودند؛ بیش از همه همسرم خانم «اشرف موسوی بجنوردی» در این کار سهم داشتند؛ ایشان به خوبی از عهده مدیریت فراهم‌کردن شرایط و فضا برای این کار برآمدند و فضای خانه ما، هیچ تحمیلی به لحاظ فکری و روحی بر من نداشت و فضایی آرامش بخش بود.

به این خاطر که من مشغول کار بودم و در وقت اداری نمی‌توانستم تفسیر بنویسم؛ بنابراین خارج از وقت اداری، بخشی از زمانی را که باید به خانواده اختصاص می‌دادم، مجبور بودم به کار قرآنی‌ام برسم، 11 سال فرصت کمی نیست و اگر همراهی فرزندانم و محبت‌های همسر عزیزم نبود، قطعا امروز شاهد چنین ثمره‌ای نبودم؛ به خاطر همین، در مقدمه تفسیر از ایشان قدردانی کرده‌ام؛ با توجه به همراهی‌های همسرم، اگر این کار پاداش و اجری معنوی دارد، حتما ایشان در آن سهیم خواهد بود. من سپاسگزار همسر و تمامی فرزندانم هستم.

پس از حضور در جده، از اول مرداد 1386 کار را آغاز کردم و خوشبختانه به لطف و عنایت الهی تا پایان کار هیچ اشکالی پیش نیامد که کارم متوقف شود

برای چه کسی تفسیر نوشته‌اید، آیا این مسأله در نگارش شمس برای شما مهم بوده است؟

بله من از همان ابتدا فکر کردم برای چه کسی باید بنویسم و با توجه به این که تفاسیر تخصصی زیاد داریم، من هر چقدر تخصصی‌تر می‌نوشتم، دامنه مخاطبان خود را محدود می‌کردم، اگر بتوانیم تفسیری برای نسل جوان علاقمند به قرآن کریم ارائه دهیم که بین آنان و قرآن پیوندی ایجاد کنیم، شاید این مفیدترین کار باشد، بنابراین از همان ابتدا تفسیر خودم را برای مخاطبانی نه تنها ایرانی و جهان اسلامی بلکه برای مخاطبی بسیار گسترده‌تر نوشتم و سعی کردم هر کس علاقمند به معارف و آیات قرآن است، بتواند از آن بهره ببرد و این کار مستلزم این بود که آسان بنویسم؛ اما این آسان‌نگاری و ساده نویسی، ساده انگاری نبوده و بسیار سعی کردم نکات فنی آیات را به زبانی که برای مخاطب قابل فهم باشد، عرضه کنم، یعنی از دقت کار تا آنجایی که در توانم بود، کم نکردم، اما سعی کردم خواننده را درگیر اصطلاحات تخصصی نکنم و کمک کنم او رابطه نزدیکتری با قرآن برقرار کند.اولا سعی کردم خودم تفسیر را بفهمم و ثانیا تلاش کردم به دیگرانی که علاقمند به قرآن هستند، مفاهیم را منتقل کنم.

به ساده‌نویسی در شمس اشاره کردید که به نظر می‌رسد، مهم‌ترین ویژگی این تفسیر باشد، درباره دیگر ویژگی‌های این اثر بگویید.

علاوه بر ساده نویسی، نکات و ملاحظات دیگری هم داشته‌ام، همان‌طور که می‌دانید، مسلمانان در مذاهب فقهی اختلافاتی با هم دارند و در طول تاریخ در مذاهب کلامی، دیدگاه‌ها و مکتب‌های کلامی مختلفی شکل گرفته و اینها زمینه گفت‌وگوی بین فرهنگی و بین متدینان را فراهم کرده و گاهی اوقات رنگ برخوردهایی که بین فقها، متکلمین و دیگر نحله‌های (مکاتب) علمی بوده، پر رنگ‌تر و خشن‌تر شده و به جاهای مختلفی از جمله نوشته‌ها و آثار مکتوب سرایت کرده است، من فکر کردم اگر ما مسلمانان نگاه کنیم که قرآن یکی از پایه‌های اساسی پیوند ما مسلمانان علی رغم اختلافات فقهی، کلامی و مذهبی است، پس نباید اجازه دهیم تفسیر قرآن کریم عرصه درگیری باشد؛ بلکه باید بگذاریم قرآن کانون و محور وحدت ما مسلمانان باقی بماند.

همه مسلمانان بر این مسأله که قرآن متنی قدسی و کلامی الهی است، اتفاق نظر داشته و بر این نکته تأکید دارند که قرآن با هیچ کلام بشری قابل مقایسه نیست؛ پس ما عرصه قرآن و تفسیر را نباید عرصه تسویه حساب‌های مذهبی و کلامی قرار دهیم؛ بلکه باید اجازه دهیم قرآن محور مشترک و وحدت‌بخش بماند، بنابراین من در این تفسیر تلاش کرده‌ام کاملا از مجادلات کلامی و مجادلاتی که می‌تواند به تفرق بیشتر جامعه اسلامی منجر شود، بپرهیزم.

نکته دیگر این که شما مستحضرید که بخشی از مطالبی که به عنوان تفسیر در طول تاریخ شکل گرفته است، مستند روایی قوی و محکمی ندارد یعنی پاره‌ای از روایات وارد فضای تفسیر شده است اما سنجش‌هایی که در ارتباط با این روایات صورت گرفته است، اعتبار زیادی برای آن‌ها قائل نیست، من تلاش کرده‌ام در تفسیرم از آوردن روایاتی که مربوط به اسرائیلیات یا روایات ضعیف است، دوری کنم و این تفسیر یک تفسیر روایی محسوب نمی‌شود.

مسأله دیگر این که تفسیر قرآن کریم دامنه وسیعی دارد و بسیاری از مفسران تلاش کرده‌اند این دامنه را وسیع‌تر از تفسیر قرار دهند یعنی بخشی از تفاسیر قرآن، دایرة المعارف بوده و فراتر از تفسیر رفته است، در حالی که من تلاش کرده‌ام خودم را محدود به فضای آیه کنم و نمی‌خواستم مایه‌های فقهی، فلسفی و ادبی خودم را به رخ خواننده بکشم و سعی کردم اگر کسی می‌خواهد آیه‌ای یک خطی را بفهمد، طی یک صفحه یا یک صفحه و نیم و یا کمتر یا بیشتر توضیح داده شود و اگر احیانا مطالبی مربوط به سایر علوم است، آن را به جاهای دیگر ارجاع دهم. برخی مفسران بزرگ هستند که زحمت زیادی در تفسیر متحمل شده‌اند، اما گاهی اوقات پرانتزهای زیادی حتی 10 صفحه‌ای، 20 صفحه‌ای و گاهی 100 صفحه‌ای در دل مطلب آورده‌ و بحثی را مطرح کرده‌اند که هر چند جالب و جذاب است اما پیوند آن با آیه و تفسیر، دقیق نیست و استطرادی در آنجا قرار گرفته‌ است(استطراد:  ذکر کلامی به مناسبت مقام، بدون اقتضای ضرورت).

من تلاش کرده‌ام خودم را محدود به فضای آیه کنم و نمی‌خواستم مایه‌های فقهی، فلسفی و ادبی خودم را به رخ خواننده بکشم

ویژگی دیگر این است که به مباحث تاریخی چندان نپرداخته‌ام و دلیل آن هم این است که قرآن کریم، بیشتر از این که به جسم تاریخ توجه داشته باشد، به روح تاریخ پرداخته است، حوادثی را که مطرح کرده است، برای عبرت گرفتن بوده نه برای ذکر جزئیات تاریخی، اینکه فلان کس، نامش چه بوده و فلان حادثه در قرن چندم اتفاق افتاده و چند نفر در این حادثه بوده‌اند؛ قرآن در خیلی از جاها از این مباحث عبور می‌کند؛ مثلا در داستان اصحاب کهف می‌فرماید: «سَيَقُولُونَ ثَلَاثَةٌ رَابِعُهُمْ كَلْبُهُمْ وَيَقُولُونَ خَمْسَةٌ سَادِسُهُمْ كَلْبُهُمْ رَجْمًا بِالْغَيْبِ»(آیه 22 سوره کهف) رَجْمًا بِالْغَيْبِ یعنی تیری در تاریکی می‌اندازند و مطلب را نقل می‌کنند؛ بنابراین قرآن کتابی تاریخی نیست، اگر قرآن به تاریخ اشاره می‌‌کند به منظور هدایت ما انسان‌ها و عبرت‌گرفتن از مسائل تاریخی است و هدف نقل جزئیات حوادث تاریخی نیست، من این رویکرد را در تفسیر اعمال کرده‌ام، این در حالی است که برخی مفسران، در ذیل آیاتی که به حوادث تاریخی اشاره دارد، نکات بسیار زیادی را مطرح می‌کنند که با معیارهای امروزی تاریخ‌سنجی چندان نمی‌توان اعتباری برای آن‌ها قائل شد و دست ما کوتاه است. تمام تلاشم این بوده است که به نکات تربیتی و هدایتی آیات بپردازم و از پرداختن به جزئیات حوادث تاریخی تا جایی که امکان دارد، اجتناب کنم.

ادامه دارد...

گفت‌و‌گو: زهرا نوکانی

منبع: ایکنا

کلیدواژه: ایکنا تفسیر شمس ساده نویسی قرآن

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۲۰۶۹۸۲۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

کاربران دیوار چطور به حفظ زمین کمک کردند؟

۹۲ درصد تلویزیون‌ها و ۸۷ درصد لپ‌تاپ‌هایی که در سال گذشته در دیوار آگهی شده‌اند، اقلام دست دوم بوده‌اند. خریدوفروش این دستگاه‌ها معادل جلوگیری از انتشار ۹۳ میلیون کیلوگرم دی‌اکسید کربن در طبیعت است.

به نظر شما زمین و محیط زیست از دیوار سود می‌برند یا آسیب می‌بینند؟ ممکن است این سوال در نگاه اول کمی بی‌ربط به نظر برسد، اما خیلی هم سوال پرتی نیست. جواب ساده و سرراستش این است که پلتفرم‌های خریدوفروش آنلاین با راحت‌تر کردن خریدوفروش اقلام دست دوم، در واقع به اقتصاد چرخشی کمک می‌کنند و از این طریق می‌توانند به زمین هم کمک کنند، البته در مقیاس خودشان. شاید این حرف کمی شعاری به نظر برسد. اگر باورش برای‌تان سخت است، کافی است نگاه مختصری بیندازیم به آگهی‌های اقلام دست دوم در دیوار در سال گذشته و تأثیری که خریدوفروش این اقلام می‌تواند بر محیط زیست بگذارد.

 
دست دوم‌های پررونق

۶۲ درصد آگهی‌های منتشر شده در کل دسته‌های «کالایی» دیوار، در سال ۱۴۰۲، مربوط به اقلام دست دوم و ۳۸ درصد آن‌ها مربوط به کالاهای نو بوده‌اند. منظور از دسته‌های کالایی ۴ دسته اصلی «کالای دیجیتال»، «خانه و آشپزخانه»، «سرگرمی و فراغت» و «وسایل شخصی» است.

چرا فقط سراغ این ۴ دسته و زیردسته‌های مرتبط با آن‌ها رفته‌ایم و سایر دسته‌های دیوار را بررسی نکرده‌ایم؟

در سایر دسته‌های دیوار، یا اساسا تفکیک نو و دست دوم بی‌معنی است، مثل دسته‌های «استخدام و کاریابی» و «خدمات»؛ یا اینکه مثل دسته‌های «املاک» و «خودرو»، کالاهای «سرمایه‌ای» آگهی می‌شود و «دست دوم» بودن در آن‌ها به این معنی نیست که ممکن است گوشه انباری خانه بی‌استفاده بمانند و خریدوفروش‌شان بخشی از اقتصاد چرخشی به حساب بیاید.

البته، سهم آگهی‌ها از اقلام دست دوم و نو در همه «دسته‌های کالایی» برابر نیست. مثلا آگهی‌های اقلام دست دوم در دسته «کالای دیجیتال» حدود ۳ برابر اقلام نو در همین دسته است. به عبارت دیگر، ۷۳ درصد آگهی‌های این دسته متعلق به اقلام دست دوم و ۲۷ درصد متعلق به اقلام نو است. دسته «کالای دیجیتال» از این نظر در صدر جدول قرار دارد. در پایین جدول هم دسته «وسایل شخصی» قرار گرفته که سهم آگهی‌های اقلام دست دوم و نو تقریبا با هم برابر است (وسایل شخصیِ نو کمی بیشتر از دست دوم آگهی شده است).

این «اقتصاد چرخشی» دقیقا یعنی چی؟

اقتصاد چرخشی به زبان بسیار ساده یعنی اینکه تا حد ممکن از مصرف منابع، مواد اولیه و انرژی برای تولید و عرضه کم کنیم و دورریز و ضایعات را به حداقل برسانیم. حالا پلتفرمی مانند دیوار کجای این داستان است؟ دیوار با کمک به خریدوفروش اقلام دست دوم، در واقع از دورریز و ضایعات شدن اقلام بسیار زیادی که هنوز قابل استفاده هستند جلوگیری می‌کند و آن‌ها را به چرخه مصرف برمی‌گرداند. به این ترتیب، نیاز بخشی از مردم با همین اقلام دست دوم رفع می‌شود و برای‌شان صرفه اقتصادی هم دارد. در عین حال، دیگر نیازی نیست این تعداد کالا تولید شود. پس به همین میزان، هم در مصرف منابع طبیعی بسیار مهمی مثل آب و درخت صرفه‌جویی می‌شود و هم جلوی انتشار گازهای گلخانه‌ای، مانند دی‌اکسید کربن، گرفته می‌شود. همچنین در بسیاری از موارد پلاستیک کمتری مصرف و تبدیل به زباله می‌شود. چند قرن ممکن است طول بکشد تا هر تکه پلاستیک تجزیه شود و به طبیعت بازگردد.

 
دیوار دقیقا چه کمکی به زمین می‌کند؟

سهم ۶۲ درصدی اقلام دست دوم در کل آگهی‌هایی کالایی دیوار را اگر در کنار جمعیت ۵۳ میلیونی کاربران این پلتفرم در سال گذشته قرار دهیم، شاید بهتر بتوانیم سهم آن را در کمک به اقتصاد چرخشی و کمک به حفظ منابع طبیعی و محیط زیست تصور کنیم.

برای آنکه از نزدیک با بخشی از این تأثیر مثبت بر محیط زیست آشنا شویم، آگهی‌ها و خریدوفروش چند کالای عمومی را در دیوار بررسی مختصری کرده‌ایم.

 

تلویزیون

۹۲ درصد تلویزیون‌هایی که در سال گذشته در دیوار آگهی شده‌اند، دست دوم بوده‌اند. طبعا همه این آگهی‌ها منجر به معامله نمی‌شود؛ با این حال، بر اساس میانگین انتشار دی‌اکسید کربن برای تولید هر تلویزیون جدید، تلویزیون‌های معامله‌شده از طریق دیوار در سال گذشته، از انتشار نزدیک به ۷۳ میلیون کیلوگرم دی‌اکسید کربن در جو زمین جلوگیری کرده‌اند. توجه داشته باشید که به دلیل فن‌آوری ساخت تلویزیون‌های جدید، میزان انتشار دی‌اکسید کربن هنگام تولید آن‌ها، کمتر از تلویزیون‌های قدیمی است. طبعا، اگر تلویزیون‌های معامله‌شده شامل مدل‌های قدیمی باشد، میزان جلوگیری از انتشار این گاز، بیشتر از این حد خواهد بود.

لپ‌تاپ

۸۷ درصد انواع لپ‌تاپ‌های آگهی‌شده در سال ۱۴۰۲ اقلام دست دوم بوده‌اند. با توجه به میانگین انتشار گاز CO2 برای این دو نوع کامپیوتر، دستگاه‌های دست دومی که در این مدت کاربران دیوار از طریق این پلتفرم معامله کرده‌اند، از تولید و انتشار بیش از ۲۰ میلیون کیلوگرم از این گاز گلخانه‌ای جلوگیری کرده است. همچنین، خریدوفروش این لپ‌تاپ‌ها باعث صرفه‌جویی ۶۰۵ میلیون لیتر آب نیز شده است.

مبلمان و لوازم چوبی منزل

در میان مبلمان و لوازم چوبی آگهی‌شده در این مدت، ۷۹ درصدِ اقلام، دست دوم بوده‌اند. میزان انتشار دی‌اکسید کربن برای تولید لوازم چوبی بسیار بالاست. بخش مهمی از این دی‌اکسید کربن در مرحله فرآوری چوب منتشر می‌شود. هرچند همه آگهی‌های دست دوم لوازم چوبی دیوار، در سال گذشته منجر به معامله نشده، اما همان تعداد مبلمان و لوازم چوبی دست دومی که کاربران در سال گذشته معامله کرده‌اند، مانعِ انتشار ۵۴۳ میلیون کیلوگرم دی‌اکسید کربن شده است.

تلفن همراه

۷۳ درصد کل موبایل‌های آگهی‌شده را دستگاه‌های دست دوم تشکیل می‌دهند. با آنکه فن‌آوری تولید انواع موبایل بسیار پیشرفته است، هنوز هم میزان مصرف آب در این صنعت بسیار بالاست. به همین دلیل، خریدوفروش گوشی‌های همراه در سال گذشته از طریق آگهی‌های دیوار باعث صرفه‌جویی در ۱۱۱ میلیون لیتر آب شده است. همچنین جلو انتشار بیش از ۶ میلیون کیلوگرم دی‌اکسید کربن را گرفته است. 

کنسول‌های بازی

کنسول‌های بازی دست دوم بین کاربرهای دیوار خیلی پرطرفدارند. برای اینکه حال و هوای گیمرهایی که آگهی فروش منتشر می‌کنند یا برای خرید به دیوار سرمی‌زنند دست‌تان بیاید، می‌توانید این گزارش را در اتاق خبر دیوار بخوانید. ۶۶ درصد کنسول‌های آگهی‌شده در سال گذشته اقلام دست دوم بوده‌اند، که بخش قابل توجهی از آن‌ها از طریق دیوار معامله شده است. تولید این تعداد کنسول معادل انتشار بیش از ۲۸ میلیون کیلوگرم د‌ی‌اکسید کربن و استفاده از بیش از ۵۶ تن پلاستیک است. طبعا، خریدوفروش این کنسول‌های دست دوم به همین اندازه به محیط زیست کمک کرده است.

معجزه‌ای در کار نیست!

هدف اصلی دیوار ارائه خدمات هر چه بهتر به جمعیت ۵۳ میلیونی کاربرانش است تا راحت‌تر و مطمئن‌تر بتوانند در این پلتفرم با هم معامله کنند. طبعا خریدوفروش اقلام دست دوم در بین چنین جمعیتی می‌تواند به همین میزان، اقتصاد چرخشی را رونق دهد و از همین طریق به زمین و محیط زیست هم کمک کند؛ زمینی که تا اطلاع ثانوی،‌ تنها پناهگاه نسل ما و نسل‌های آینده است. همین و بس!

کانال عصر ایران در تلگرام